CentrumPR.pl

Firma » Prawo

Wynagrodzenie za czas urlopu

Zobacz więcej zdjęć »

W artykule opisano zasady wyliczania następujących składników wynagrodzenia związanych z urlopami: (1) wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, (2) ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, (3) świadczenie urlopowe, oraz (4) wynagrodzenie za czas urlopu okolicznościowego.

Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego

Zgodnie z art. 172. Kodeksu pracy, za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zgodnie z rozporządzeniem M.P.i P.S  z dnia 8 stycznia 1997r., w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, wynagrodzenie urlopowe ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:

Zamów artykuły sponsorowane na serwisie CentrumPR.pl w kilka minut, poprzez platformę Link Buildingu np.:

Przeczytaj również

• Podstawowe informacje o CentrumPR.pl

1. jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
2. wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
3. gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
4. wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
5. ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
6. dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
7. wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
8. nagród z zakładowego funduszu nagród, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
9. odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
10. wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy

Zasady wyliczania wynagrodzenia urlopowego dzielą wynagrodzenie urlopowe na wynagrodzenie od składników stałych, oraz od składników zmiennych. W przypadku składników stałych (np. wynagrodzenie zasadnicze, stała premia miesieczna, dodatek funkcyjny, itp.), składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. W przypadku składników zmiennych, czyli bez określonej stawki miesięcznej w stałej wysokości, uwzględnia się te składniki przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, lub 12 miesięcy, w przypadkach znacznego wahania wysokości tych składników. Warto zwrócić tutaj uwage na słowo 'wypłacone' - oznacza to, że w przypadku wypłacania wynagrodzenia pracownikowi na początku kolejnego miesiąca, do sumy składników wchodzą składniki przysługujące za miesiąc poprzedzający (np. urlop w maju, suma składników zmiennych wypłaconych od lutego do kwietnia, czyli przysługujacych za miesiące od stycznia do marca). Zsumowane z 3 lub 12 miesięcy składniki zmienne dzieli się przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została one zsumowane, a następnie, mnoży tak ustaloną stawkę przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu  w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.

Pracodawca wypłaca pracownikowi, na jego wniosek, wynagrodzenie urlopowe przed rozpoczęciem urlopu. Zasady podlegania składkom ubezpieczeniowym oraz opodatkowania dla wynagrodzenia urlopowego są takie same, jak dla składników wynagrodzenia które wchodzą w jego skład.

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

Zgodnie z art. 171. Kodeksu pracy, w razie niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub powołania pracownika do zasadniczej, okresowej lub zawodowej służby wojskowej, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 8 stycznia 1997r., ekwiwalent ustala się stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego, ze zmianami określonymi w § 15-19 rozporządzenia:

§ 15. Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu.

§ 16. 1. Składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, z wyjątkiem określonych w § 7, wypłacone  w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej  wysokości z tego okresu.

2. Jeżeli pracownik nie przepracował pełnego okresu, o którym mowa w ust. 1, wynagrodzenie faktycznie wypłacone mu w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

3. Przepis § 11 stosuje się odpowiednio.

§ 17. 1. Składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu.

2. Przepisy § 11 i 16 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

§ 18. Ekwiwalent za niewykorzystany przez pracownika urlop wypoczynkowy oblicza się:

1)  dzieląc sumę miesięcznych wynagrodzeń ustalonych na podstawie § 15-17 przez współczynnik, o którym mowa w § 19, a następnie

2) dzieląc tak otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika, a następnie,

3) mnożąc tak otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.

§ 19. 1. Współczynnik służący do ustalenia ekwiwalentu za 1 dzień urlopu ustala się odrębnie w każdym roku kalendarzowym i stosuje przy obliczaniu ekwiwalentu, do którego pracownik nabył prawo w ciągu tego roku kalendarzowego.

2. Współczynnik ustala się, odejmując od liczby dni w danym roku kalendarzowym łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a otrzymany wynik dzieli się przez 12.

3. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, wartość współczynnika, ustalona zgodnie z ust. 2, obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.

Ekwiwalent pieniężny za urlop wchodzi do podstaw wszystkich ubezpieczeń społecznych, jak również do podstawy ub. zdrowotnego i opodatkowania.

Świadczenie urlopowe

Świadczenie urlopowe jest wypłacane zgodnie z ustawą o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych przez pracodawców zatrudniających powyżej 20 pracowników, którzy nie utworzyli Funduszu Świadczeń Socjalnych (FŚS). Zgodnie z ustawą FŚS tworzą, z zastrzeżeniem ust. 2, pracodawcy zatrudniający powyżej dwudziestu pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Pracodawcy, którzy nie utworzyli Funduszu, wypłacają pracownikom świadczenie urlopowe w wysokości odpisu podstawowego, odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika, przy czym wysokość świadczenia dla zatrudnionych, ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika.

Świadczenie urlopowe nie podlega składce na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne pracowników, wchodzi natomiast do podstawy opodatkowania. Należy zwrócić uwagę na to, że wypłaty świadczeń urlopowych powinno być uwzględniane na deklaracjach PIT w pozycji 'Wynagrodzenia ze stosunku pracy', a nie w pozycji 'Inne przychody/źródła'. Wynika to z art.12 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: "Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń".

Wynagrodzenie za czas urlopu okolicznościowego

Za zwolnienie od pracy ze względu na ważne wydarzenie w życiu pracownika, nazywane urlopem okolicznościowym, pracodawca musi zatrudnionemu zapłacić wynagrodzenie - ten obowiązek wynika z §16 ust. 1 rozporządzenia M.P.i P.S z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień. Dni wolne udzielane pracownikowi w szczególnych przypadkach nie są urlopem w znaczeniu przepisów Kodeksu pracy.

Zgodnie z rozporządzeniem M.P.i P.S  z dnia 29 maja 1996 r., w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy, w przypadku zwolnień od pracy w szczególnych przypadkach (urlop okolicznościowy), za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, aby ustalić to wynagrodzenie, należy zastosować zasady obowiązujące przy określaniu wysokości wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, z tą różnicą, że składniki wynagrodzenia zmienne oblicza się wyłącznie z miesiąca, w którym przypadało zwolnienie od pracy (a nie jak przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop w wysokości średniej z 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu).

Szczególnym przypadkiem urlopu okolicznościowego sa np. dni dla matki z dzieckiem do lat 14 (dni zwolnienia z art. 188 Kodeksu pracy).

Ustalenie wysokości wynagrodzenia za okres urlopu często nie jest łatwe. Warto w takich przypadkach zdać się na program kadrowo-płacowy, który zautomatyzuje wszelkie czynności związane z wyliczaniem i dopisywaniem opisanego typu wynagrodzenia. Firma, którą reprezentuję, oferuje program kadrowo-płacowy SuperPłace, który umożliwia taką automatyzację. Ze stron firmy Anzasoft można pobrać w pełni funkcjonalną wersje demonstracyjną programu.