Firma » Tax
Umowa zlecenie
Zobacz więcej zdjęć » |
Podstawowymi korzyściami umowy zlecenia są:
Zamów artykuły sponsorowane na serwisie CentrumPR.pl w kilka minut, poprzez platformę Link Buildingu np.:
- swoboda zawierania i rozwiązywania umowy zlecenia;
- wysokie 20% koszty uzyskania przychodu;
- brak składek ZUS w stosunku studentów-zleceniobiorców.
To właśnie umowa o zlecenia i umowa o pracę są najczęstszymi formami zatrudnienia pracowników. Nie jest taką formą umowa o dzieło, gdyż nie każdy rodzaj usługi da się określić jako przedmiot umowy o dzieło. Najczęściej przedmiotem umowy jest usługa - i wtedy właśnie pracodawca ma wybór: umowa zlecenie albo umowa o pracę (czy o pracę nakładczą).
Stosunek pracy oraz umowa zlecenia to umowy, w oparciu o które świadczone są usługi, praca. Pomimo, że na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenia mogą być świadczone takie same usługi, to jednak istnieje kilka zasadniczych różnic pomiędzy tymi formami zatrudnienia:
Umowa o pracę | Umowa zlecenia |
Podporządkowanie w wykonaniu pracy | Możliwość samodzielnego wykonania pracy |
Osobiste wykonanie pracy | Możliwość zastąpienia przez osobę trzecią |
Wykonanie pracy w miejscu i terminie określonym przez pracodawcę | Możliwość samodzielnego ustalenia konkretnego terminu i miejsca wykonania pracy |
Pracodawcy zawierają umowy zlecenia chętniej, niż umowy o pracę. Bo choć przy umowie zlecenia pracodawca ma nadal obowiązki w zakresie bhp a od wynagrodzenia nalicza się składki ZUS, to jednak swoboda w zakresie rozwiązania umowy, regulacji czasu pracy czy wynagrodzenia są dla zatrudniających bardzo atrakcyjne. Pewne znaczenie dla zatrudnionego ma możliwość rozliczenia 20% albo faktycznie poniesionych kosztów uzyskania przychodu.
Jest to zatem bardzo tanie podatkowo rozwiązanie. Przy takim samym nakładom finansowym pracodawcy zleceniobiorca otrzyma wyższe wynagrodzenie netto:
Pracodawca wydaje na płacę, składki, podatek | Zatrudniony otrzymuje | |
Umowa o pracę | Umowa zlecenie (z ZUS) | |
2500,00 zł | 1412,33 zł | 1481,67 zł |
Albo inaczej. Przy takim samym wynagrodzeniu netto pracodawca poniesie mniejsze koszty:
Zatrudniony otrzymuje | Pracodawca wydaje na płacę, składki, podatek | |
Umowa o pracę | Umowa zlecenie (z ZUS) | |
1500,00 zł | 2664,15 zł | 2531,52 zł |
Ważne, że zleceniobiorca może otrzymywać niektóre dodatkowe świadczenia tak, jak pracownik. Nie dotyczy to świadczeń socjalnych, ale np. świadczeń związanych z podróżą służbową. Będą one kosztem u pracodawcy i przychodem zwolnionym z opodatkowania u zleceniobiorcy na takich samych zasadach, jak u pracowników, jeżeli zleceniobiorca nie zaliczy kosztów podróży służbowej do swoich kosztów uzyskania przychodu.
Tutaj kolejna ważna uwaga - jeżeli ustawowe 20% kosztów uzyskania przychodu to mniej, niż wydał zleceniobiorca (ma dokumenty potwierdzające wyższe wydatki), wówczas zleceniobiorca taki może w rozliczeniu rocznym ująć koszty uzyskania przychodu z umowy zlecenie w wysokości faktycznie poniesionej (np. 76%, 34%, czy nawet ponad 100% - wtedy powstanie strata).
Pracodawca jest obowiązany również zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę - na przykład na podstawie umowy zlecenie. Tutaj zatem też obowiązuje bhp, również badania lekarskie itp.
Zlecenie a ZUS
Osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia zasadniczo podlegają ubezpieczeniom w ZUS. Od tego istnieją dwa wyjątki:
Zleceniobiorcy - renciści i emeryci nie podlegają ZUS z tytułu umowy zlecenia, jeżeli pozostają jednocześnie w stosunku pracy, jeżeli jednak osoba taka zawiera umowę zlecenia z pracodawcą, z którym pozostają równocześnie w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, wówczas taki zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu w ZUS z tytułu umowy zlecenia;
Na przykład:
Pan PIT jest emerytem i pracuje na umowę o pracę w firmie ABC. Jednocześnie jest zleceniobiorcą w firmie WWW. Jeżeli w firmie WWW nie wykonuje faktycznie pracy, usług na rzecz firmy ABC, to z tytułu umowy zlecenia nie trzeba będzie odprowadzić składek ZUS.
Ubezpieczeniu w ZUS nie podlegają zleceniobiorcy - uczniowie gimnazjów,szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych czy studenci - do ukończenia 26 lat.
Na przykład:
Pan VAT jest studentem i pracuje na umowę zlecenie. 20 czerwca kończy 26 lat. Od 21 czerwca należy zgłosić jego umowę do ubezpieczeń w ZUS.
Jeżeli zatem zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom z tytułu zawartej umowy, wówczas podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe) stanowi w przypadku umów zlecenia przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podobnie w przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne jest to kwota przychodu pomniejszona o potrącone składki na ubezpieczenia społeczne. Również składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych odprowadzamy od przychodu. W przypadku Funduszu Pracy składki naliczamy, jeżeli łączna podstawa wymiaru u zleceniobiorcy ze wszystkich tytułów (praca, zlecenie, inne) w przeliczeniu na okres miesiąca wyniesie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. To wszystko jednak pod warunkiem, że w umowie zlecenia określono za jej wykonanie odpłatność:
- kwotowo (np. 200 zł za wykonanie zlecenia, 200 zł miesięcznie);
- w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej (np. 20 zł za godzinę wykonywania zlecenia, czy 20 zł za godzinę wykonywania zlecenia + 2 zł za każdy wykonany wyrób);
- prowizyjnie (np. 20 zł od każdego sprzedanego wyrobu czy usługi).
Regulacja ta obejmie zdecydowaną większość umów zlecenia. W praktyce występują bowiem w zasadzie tylko tego rodzaju umowy zlecenia. Również mieszane typu umów podlegają tym regulacjom, np. umowy zlecenia, w których ustalono stawkę wynagrodzenia miesięczną z dodatkiem akordowym, czy umowy zlecenia, w których ustalono stawkę godzinową za jej wykonywanie oraz prowizję od jakiegoś określonego efektu gospodarczego.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumowuje nawet tę sytuację w swoim poradniku „Opłacanie składek od umów cywilnoprawnych" z 22 marca 2006 r. (str. 6): „Jeżeli odpłatność została ustalona innej formie (co praktycznie nie występuje), podstawę wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż minimalne wynagrodzenie" (http://www.zus.pl/files/k060322.pdf).
Czy jednak rzeczywiście praktycznie nie występuje taka forma umowy zlecenia? Eksperci PIT.pl doszli do wniosku, iż możliwe jest takie skonstruowanie umowy zlecenia, aby mogła być w praktyce wykonywana oraz aby składki na ubezpieczenia społeczne były opłacane od podstawy zadeklarowanej, a nie rzeczywistej.
Jeżeli przedmiotem umowy jest wykonanie w ciągu miesiąca usługi o wartości 3000 zł, wówczas można:
- zawrzeć umowę o treści: „Z tytułu wykonywania niniejszej umowy zleceniodawca zapłaci zleceniobiorcy wynagrodzenie w wysokości 3000 zł brutto za usługi świadczone w okresie jednego miesiąca kalendarzowego" i opłacać składki ZUS od podstawy wymiaru 3000 zł, albo
- zawrzeć umowę o treści: „Z tytułu wykonywania niniejszej umowy zleceniodawca zapłaci zleceniobiorcy wynagrodzenie określone w rachunku przedstawionym przez zleceniobiorcę. zleceniobiorca obciąży zleceniodawcę w wystawionym przez siebie rachunku wynagrodzeniem równym wartości rynkowej pracy wykonanej przez zleceniobiorcę na rzecz zleceniodawcy w ramach niniejszej umowy" i opłacać składki ZUS od podstawy wymiaru 1126 zł.
Dla bezpieczeństwa zleceniodawcy zawsze można dodać: „Zleceniobiorca zobowiązuje się nie wykonywać pracy, której wartość rynkowa w ciągu jednego miesiąca mogłaby przekroczyć 3000 zł."
W razie zawarcia takiej właśnie umowy składki ZUS naliczane byłyby nie od faktycznej kwoty wypłacanej zleceniobiorcy, ale od kwoty zadeklarowanej - dla oszczędności równej miesięcznie wynagrodzeniu minimalnemu (2008 r.: 1126 zł). Podstawa wymiaru wyniosłaby zatem przy wypłacie 3000 zł:
- dla ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowego, wypadkowego, chorobowego) - 1126 zł;
- dla ubezpieczenia zdrowotnego 971,62 zł (1126 zł pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne 154,38 zł przy ubezpieczeniu chorobowym włącznie);
- dla składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 1126zł.
Oszczędności w omawianym przykładzie (wynagrodzenie brutto 3000 zł) sięgają niemal 900 zł miesięcznie, dla obu stron łącznie. Ta oszczędność może być rozdzielona pomiędzy zleceniodawcę i zleceniobiorcę (np. poprzez zezwolenie mu na wykonywanie w miesiącu pracy o wyższej wartości rynkowej niż 3000 zł).
Jako że opisane rozwiązanie zostało określone przez ZUS jako nie występujące w praktyce, może zatem powodować problemy w razie ewentualnych kontroli. Na szczęście od 20 września 2008 r. przedsiębiorcy mogą występować do ZUS z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w przedmiocie składek na ubezpieczenia społeczne (odnośnie składek na ubezpieczenie zdrowotne do NFZ, odnośnie składek pozostałych - do odpowiednich Funduszy).
Dokumentowanie przychodu i odprowadzanie podatku
Dla celów podatkowych zleceniobiorca powinien obciążyć zleceniodawcę (zatrudniającego):
- rachunkiem, jeżeli nie jest podatnikiem VAT, albo gdy korzysta ze zwolnienia podmiotowego do 10'000 euro i nie zarejestrował się jako podatnik VAT;
- fakturą, jeżeli jest podatnikiem VAT.
Jeżeli chodzi o ewidencje dla celów podatkowych, to zleceniobiorcy:
- nie prowadzi żadnych ewidencji, jeżeli jego usługi nie podlegają opodatkowaniu VAT;
- prowadzi ewidencję sprzedaży (data, kwota), jeżeli jego usługi podlegają opodatkowaniu VAT, ale korzysta ze zwolnienia podmiotowego do 10'000 euro rocznie) - pod rygorem naliczenia VAT 22%;
- prowadzi pełne ewidencje VAT, jeżeli jest podatnikiem VAT czynnym.
Zaliczka dla celów podatku dochodowego zawsze potrącana jest przez pracodawcę. Po zakończeniu roku w terminie do końca lutego zleceniobiorca otrzyma PIT-11/8B, w którym znajdzie kwoty do ujęcia w PIT rocznym.
W przypadku zleceniobiorcy będącego podatnikiem VAT, prowadzi on samodzielnie ewidencje VAT, składa samodzielnie deklaracje VAT i odprowadza samodzielnie podatek VAT do urzędu skarbowego. Pracodawca nadal potrąca zaliczkę na podatek dochodowy PIT.
Na przykład:
Wynagrodzenie 1220 zł brutto czyli 1000 zł netto + 220 zł VAT.
Składki na ubezpieczenia społeczne wyniosą 187,10zł, w tym 97,60 zł emerytalne, 65 zł rentowe i 24,5 zł chorobowe).
Koszty uzyskania wyniosą (1000 zł - 187,10 zł ZUS) x 20% = 162,58 zł
Zaliczka PIT wyniesie (1000 zł - 187,10zl ZUS - 162,58 zł koszty) x 19% i po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne 61 zł.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne wyniesie 73,16 zł, z tego 63 zł podlega odliczeniu, a 10,16 nie podlega odliczeniu.
W takim wypadku zleceniobiorca otrzyma 1000 zł - 187,10 zł ZUS społeczne - 61 zł PIT - 73,16 ZUS zdrowotne + 220 zł VAT = 898,74 zł.
Zaliczkę PIT odprowadzi za niego pracodawca, składki ZUS odprowadzi pracodawca, podatek VAT odprowadzi sam zleceniobiorca.
Uznanie umowy zlecenia za umowę o pracę
Pracodawcy często zawierają zlecenia, kierując się względami natury ekonomicznej. Niekiedy jednak zawarta umowa okazuje się umową o pracę, a na pracodawcy ciążą w efekcie wszelkie zobowiązania, z odsetkami za zwłokę.
Umowa zlecenie nie różni się od umowy o pracę jedynie nazwą. Liczy się faktyczna treść umowy. Aby uniknąć uznania umowy zlecenie za umowę o pracę należy akcentować w umowie - i oczywiście w praktyce - samodzielność w wykonaniu umowy. Może to być samodzielność w zakresie:
- braku bezpośredniego kierownictwa bieżącego podczas wykonywania umowy (jedynie ustalany w umowie zakres usług);
- braku wyznaczonego miejsca wykonania usługi (może to być miejsce wybrane przez zleceniobiorcę, może on wybrać również zakład pracy pracodawcy);
- braku wyznaczonego czasu wykonania wykonania usługi (tzn. można określić do kiedy umowa ma być wykonana, ale nie kiedy, w jakich godzinach, zleceniobiorca będzie je wykonywać)
Jeżeli choć jeden z tych warunków nie zostanie spełniony, umowa zlecenie nie będzie uznana za umowę o pracę.
Dobrym sposobem jest dopuszczenie prawa do wykonania umowy przez inną osobę w miejsce zatrudnionego. Zleceniobiorca może mieć możliwość wykonania usługi przez podwykonawcę, choć nie musi z tej możliwości skorzystać. Taka możliwość jednak wyklucza uznanie umowy zlecenie za umowę o pracę.
Jeżeli chodzi o wzajemny stosunek umowy o dzieło i umowy zlecenia, to zgodnie z definicjami z Kodeksu cywilnego:
Umowa zlecenia (umowa o świadczenie usług podobna do umowy zlecenia) | Umowa o dzieło |
Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności (...) dla dającego zlecenie. | Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła. |
Zgodnie z tymi definicjami, umowa zlecenia to umowa o świadczenie usług (umowa starannego działania), a umowa o dzieło - umowa na wykonanie czegoś (umowa skutku). Nie wszystkie usługi mogą być oparte zarówno na umowie zlecenia, jak i na umowie o dzieło. Jednak większość prac może stanowić przedmiot obu tych umów. W takim wypadku o charakterze umowy, czy jest to umowa zlecenia, czy umowa o dzieło, zdecyduje w zasadzie przedmiot umowy.
Umowa zlecenia | Umowa o dzieło |
Szycie spodni | Uszycie 10 par spodni |
Prowadzenie teczek osobowych | Sporządzenie, uzupełnienie teczek osobowych |
Sprzątanie | Doprowadzenie określonego pomieszczenia do czystości i porządku |
Kierowanie pojazdem | Nie dotyczy |
Czuwanie nad ciągłością dostaw | Nie dotyczy |
Aby uniknąć uznania umowy zlecenie za umowę o dzieło trzeba odpowiednio określić w umowie jej przedmiot.
Warto również dodać, że twórcy zatrudnieni na podstawie umowy zlecenia mogą czasem otrzymać przychody wiążące się z 50% kosztami uzyskania przychodu. Zdarzy się to w sytuacji, gdy przedmiotem umowy jest artystyczne czy inne wykonanie pewnych czynności (np. występ), co wiąże się z korzystaniem przez twórcę z praw autorskich.
Czym kierują się pracodawcy decydujący się na zatrudnianie pracowników w oparciu o umowę zlecenia?
Brak obowiązków BHP? | Nie, obowiązki te obejmują również zleceniobiorców, jeżeli pracują w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę | Ale można przecież ustalić, że zleceniobiorca wykona usługi poza zakładem pracy, w miejscu przez siebie wybranym. |
Brak obowiązków związanych z funduszem socjalnym (ZFŚS) ? | Nie, ponieważ obecnie pracodawcy nie muszą tworzyć funduszu ani wypłacać żadnych świadczeń socjalnych czy urlopowych. | |
Brak obowiązku odprowadzenia składek ZUS? | Nie, ponieważ od większości zleceniobiorców i tak należy odprowadzić składki ZUS. | Zleceniobiorca nie musi jednak płacić składki na ubezpieczenie chorobowe (zatem może otrzymać wyższe wynagrodzenie netto). Poza tym uczniowie i studenci do 26 roku życia są zwolnieni ze składek od zlecenia, |
Niższy podatek dochodowy? | Tak, gdyż koszty uzyskania przychodu ze stosunku pracy są określone kwotowo, a przy zleceniu to aż 20% przychodu. | Ale przy umowa na niskie wynagrodzenie miesięczne jest bardziej opłacalna pod tym względem w ramach stosunku pracy. |
Ze względu na zakres odpowiedzialności pracownika? | Tak, za błędy zleceniodawca odpowiada w pełnej wysokości, pracownik - w sposób ograniczony. | Ale w niektórych sytuacjach można zawrzeć z pracownikiem umowę o odpowiedzialności materialnej za powierzone mienie. |
Ze względu na swobodę rozwiązania umowy? | Tak, zlecenie można wypowiedzieć nawet z dnia na dzień, bez odpraw i szczególnych procedur. | Chyba że umowa przewiduje co innego. |
Zlecenie jest tańsze w razie przestoju? | Tak, gdyż pracownikowi trzeba zapłacić za czas, w jakim nie świadczył pracy. | |
Ze względu na brak urlopu wypoczynkowego? | Tak, zleceniodawcy nie płaci się za urlop i inne przerwy w pracy. |
Szczególną umową zlecenia jest umowa aktywizacyjna na podstawie której zleceniobiorcy zatrudniani są w gospodarstwach domowych. Z umową związane są określone dodatkowe obowiązki, dzięki którym zatrudniający mogą skorzystać z odliczenia od podatku dochodowego PIT.
Uwaga ! Minusy umowy zlecenie
W razie wyrządzenia szkody pracodawcy czy osobie trzeciej, zatrudniony na podstawie umowy zlecenia odpowiada całym swoim majątkiem w pełnej wysokości, bez ograniczeń! Do tego, jeżeli w umowie zlecenie nie określono okresu wypowiedzenia, to umowa taka może być rozwiązana z dnia na dzień. Nie można jednak zrzec się z góry w umowie uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów
Zleceniodawca może wypowiedzieć umowę w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić zleceniobiorcy wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić zleceniobiorcy część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. Zleceniobiorca może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, zleceniobiorca jest odpowiedzialny za szkodę.
Nadesłał:
promo
|
Komentarze (0)