CentrumPR.pl

Firma » Podatki

Zamknięcie roku

Zobacz więcej zdjęć »

Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów z końcem roku podatkowego dokonują zamknięcia księgi.

Zamknięcie ksiąg wiąże się przede wszystkim z procesem inwentaryzacji.

Zamów artykuły sponsorowane na serwisie CentrumPR.pl w kilka minut, poprzez platformę Link Buildingu np.:

Przeczytaj również

• Emisja funduszu Investor Gold FIZ
• Polacy nie gęsi i swój język… znają
• Niepoprawni optymiści
• Avant Art Festival "Szwajcaria" - największe święto sztuki awangardowej już we wrześniu!

• Podstawowe informacje o CentrumPR.pl

Na proces ten składają się następujące czynności:

• sporządzenie spisu z natury - 31 grudnia 2008 ;
• wycena towarów i materiałów objętych spisem - do 14 stycznia 2009
• wpisanie do księgi wartości spisu z natury oraz rozliczenia dochodu za rok 2008 - do 30 kwietnia 2009

Spisu z natury towarów handlowych oraz materiałów podstawowych i pomocniczych należy sporządzić na koniec roku podatkowego, czyli na koniec dnia 31 grudnia 2008 r. Zwrot "na koniec roku" oznacza, że formalnie należy spis rozpocząć 31 grudnia 2008r., ale można go skończyć już w styczniu, pod warunkiem, że w czasie trwania spisu z natury ilość towarów i materiałów nie ulegnie zmianie. Ze względu na możliwość powstania kradzieży i zniszczeń zaleca się jednak sporządzenie spisu z natury w dniu 31 grudnia 2008 r.

Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zakończony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących w spisie (niekoniecznie właściciela firmy).

Spis z natury powinien zawierać co najmniej następujące dane:

• imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy);
• datę sporządzenia spisu;
• numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury;
• szczegółowe określenie towaru i innych składników;
• jednostkę miary;
• ilość stwierdzoną w czasie spisu;
• cenę w złotych i groszach za jednostkę miary;
• wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową;
• łączną wartość spisu z natury;
• klauzulę "Spis zakończono na pozycji...";
• podpisy osób sporządzających spis;
• podpis właściciela zakładu (wspólników),

Spis z natury może stanowić podpisany wydruk z ewidencji magazynowej prowadzonej przy pomocy komputera, jednakże pod tym warunkiem, że stan według wydruku zostanie potwierdzony w rzeczywistości (poprzez sprawdzenie, czy stan rzeczywisty zgadza się ze stanem ewidencyjnym).

• towary handlowe czyli wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym; towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, 
• materiały (surowce) podstawowe czyli materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania - puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi, 
• materiały pomocnicze czyli materiały nie będące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości, 
• wyroby gotowe czyli wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane, 
• produkcję niezakończoną czyli produkcję w toku oraz półwyroby (półfabrykaty), to jest niegotowe jeszcze produkty własnej produkcji, a także wykonywane roboty, usługi przed ich ukończeniem (np. roboty budowlane),
• braki czyli nie odpowiadające wymaganiom technicznym wyroby własnej produkcji, całkowicie wykończone bądź też doprowadzone do określonej fazy produkcji; brakami są również towary handlowe, które na skutek uszkodzenia lub zniszczenia w czasie transportu bądź magazynowania utraciły częściowo swą pierwotną wartość, 
• odpady czyli materiały, które na skutek procesów technologicznych lub na skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciły całkowicie swą pierwotną wartość użytkową.
• towary w drodze, również znajdujące się za granicą, co do których podatnik nie przeniósł jeszcze własności na nabywcę w przypadku sprzedaży, albo - w przypadku zakupu - co do których nabył już własność od sprzedawcy;
• nieruchomości stanowiące towar handlowy;
• nie oddane roboty budowlane.

W spisie nie należy jednak ujmować towarów skradzionych, w stosunku do których należy wystornować wydatki na ich zakup z kosztów, a stratę spowodowaną kradzieżą (wg cen zakupu) wpisać do pozostałych wydatków.

Uwaga ! Przy prowadzeniu

• księgarń i antykwariatów księgarskich - spisem z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne; 
• działalności kantorowej - spisem z natury należy objąć nie sprzedane wartości dewizowe; 
• działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw - spisem z natury należy objąć rzeczy zastawione pod udzielone pożyczki; 
• działów specjalnych produkcji rolnej - spisem z natury należy objąć nie zużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy.

Spis z natury powinien obejmować również towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika, a także towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika.

Wycena i ujęcie w księdze

W następnej kolejności należy wycenić towary i materiały objęte spisem, w terminie 14 dni od daty spisu, tzn. do 14 stycznia 2009 r. W tym dniu ostatecznie na spisie z natury powinny pojawić się wartości towarów i materiałów, najczęściej odszukane na fakturach zakupu.

Wyceny należy dokonać:

• materiały i towary handlowe wg cen zakupu lub cen nabycia; można dokonać wyceny również poniżej ceny zakupu, np. z powodu uszkodzenia lub wyjścia z mody, dezaktualizacji itp., co zmniejszy dochód za dany rok podatkowy; jednak w takim razie należy obok wycenionej wartości podać również cenę zakupu lub koszt wytworzenia;
• wyroby gotowe własne i braki własne wg kosztów wytworzenia;
• odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wg wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania;
• niesprzedane wartości dewizowe (kantor) w dniu kończącym rok podatkowy - wg cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy;
• rzeczy zastawione - wg ich wartości rynkowej;
• usługi czy budowy niedokończone kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej;
• produkcję zwierzęcą wg cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.

Podatnik może ustalić wartość według cen zakupu (cena z umowy sprzedaży) albo cen nabycia (cena zakupu + koszty uboczne zakupu). W celu ustalenia wartości poszczególnych składników spisu z natury materiałów i towarów handlowych według cen nabycia należy ustalić procentowy wskaźnik kosztów ubocznych zakupu (kolumna 11) w stosunku do ogólnej wartości zakupu towarów handlowych i materiałów zewidencjonowanych (w kolumnie 10) (suma kosztów ubocznych zakupu przemnożona przez 100 i podzielona przez wartość zakupu). O tak ustalony wskaźnik należy podwyższyć jednostkowy koszt zakupu, a następnie ustalić wartość poszczególnych składników spisu z natury.

Towary obce nie podlegają wycenie; wystarczające jest ilościowe ich ujęcie w spisie towarów z podaniem, czyją stanowią własność.

Po przeprowadzeniu remanentu należy ustalić, w jaki sposób różnica stanów magazynowych wpływa na wysokość dochodu. Aby to ustalić należy porównać stan magazynu z początku roku, ze stanem magazynu na koniec roku. Jeżeli  wartość spisu z natury na koniec roku jest wyższa od wartości spisu z natury na początek roku, wówczas o różnicę tę koszty uzyskania przychodu zostaną zmniejszone.

Jeżeli wartość spisu z natury na koniec roku jest niższa od wartości spisu z natury na początek roku, wówczas koszty uzyskania przychodu zostaną zwiększone o tę różnicę.

Wartość spisu z natury należy wpisać do księgi przychodów i rozchodów według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie przechowuje się łącznie z księgą.

Warto zapamiętać, że w styczniu następnego roku wartość spisu z natury nie stanowi kosztu uzyskania przychodu (chyba, że podatnik decyduje się na sporządzanie spisów co miesiąc), w związku z czym jeżeli styczniowe przychody przekroczą koszty, spowoduje to obowiązek zapłaty podatku.

Uwaga ! Podsumowanie miesięcy

Jeżeli podatnik nie dokonuje podsumowania zapisów kolejnych miesięcy narastająco od początku roku, po zakończeniu roku podatkowego musi na oddzielnej stronie w księdze sporządzić zestawienie roczne. W tym celu należy wpisać do właściwych kolumn sumy z poszczególnych miesięcy i dodać je.

Obliczenie dochodu

Dochód ustalany jest w oparciu o księgi handlowe (sprawozdanie finansowe), oraz podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Wskazówki pomocne osobom prowadzącym pełną księgowość znajdziesz w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 2 "Podatek dochodowy" udostępnionym przez Ministerstwo Finansów.

W przypadku przedsiębiorców prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, ostatnią czynnością w roku podatkowym jest wpisanie do księgi obliczenia dochodu np. według następującego wzoru:

1) Przychód (kolumna 9)  10'000,00 zł

2) Wysokość kosztów uzyskania przychodów poniesionych w roku podatkowym:

a) wartość spisu z natury na początek roku podatkowego  1'000,00 zł

b) plus wydatki na zakup towarów handlowych i materiałów (kolumna 10) 3'000,00zł

c) plus wydatki na koszty uboczne zakupu (kolumna 11)  1'200,00 zł

d)  minus wartość spisu z natury na koniec roku podatkowego 1'400,00 zł

e) plus kwota pozostałych wydatków (kolumna 15)  300,00 zł

f) minus wartość wynagrodzeń w naturze ujętych w innych kolumnach księgi 0,00 zł

Razem koszty uzyskania przychodu  4'100,00 zł

3) Ustalenie dochodu osiągniętego w roku podatkowym:

a) przychód (pkt. 1)  10'000,00 zł

b) minus koszty uzyskania przychodów (pkt. 2)  4'100,00 zł

Dochód (a-b)  5'900,00 zł

Jeżeli byłeś zobowiązany do sporządzenia spisu dodatkowo w ciągu roku podatkowego (np. w przypadku zmiany wspólnika, czy na żądanie urzędu skarbowego), wówczas w powyższy sposób ustalasz dochód za poszczególne okresy czasu pomiędzy spisami z natury, a następnie dodajesz uzyskane wartości, otrzymując roczne kwoty przychodu i kosztów jego uzyskania. Jeżeli jednak dodatkowy spis z natury sporządziłeś nie będąc do tego zobowiązanym, z własnej inicjatywy, wówczas nie wpływa on w żaden sposób na ustalenie dochodu.

Zamykając rok podatkowy uwzględnij w księdze wszystkie przychody, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstał w roku 2008, oraz wszystkie koszty, którymi obciążono Cię w roku 2008; w szczególności wynagrodzenia oraz składki ZUS od wynagrodzeń trzeba zaliczyć w koszty w miesiącu, w którym je zapłacono. Warto również zwrócić uwagę na wydatki reprezentacyjne (nie stanowią kosztu) czy wydatki koszty używania samochodów nie objętych ewidencją środków trwałych (limity kilometrówki).

Rolnicy - odrębności

Jeżeli rolnik nie dokonuje podsumowania zapisów kolejnych miesięcy narastająco od początku roku, po zakończeniu roku podatkowego musi na oddzielnej stronie w księdze sporządzić zestawienie roczne. W tym celu należy wpisać do właściwych kolumn sumy z poszczególnych miesięcy i dodać je.

W celu ustalenia dochodu osiągniętego w roku podatkowym należy na oddzielnej stronie księgi:

1. ustalić wartość osiągniętego przychodu w roku podatkowym (kolumna 4);
2. ustalić wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodów (kolumna 5);
3. wartość osiągniętego przychodu (kolumna 4) pomniejszyć o wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodu, obliczonych zgodnie z objaśnieniami zawartymi w pkt 2; wynikająca z tego obliczenia różnica stanowi kwotę dochodu osiągniętego w roku podatkowym.

Przykład obliczenia dochodu osiągniętego w roku podatkowym:

1. Przychód (kolumna 4) 6.420,30 zł
2. minus koszty uzyskania przychodów (kolumna 5) 5.248,80 zl
3. Dochód (pkt 1-pkt 2) 1.171,50 zl

Uwaga ! Zeznanie roczne

Ostatecznym zamknięciem roku podatkowego jest ujęcie dochodu w zeznaniu rocznym PIT-36 albo PIT-36L.