CentrumPR.pl

Społeczeństwo » Społeczeństwo

Czy narzekanie zawsze jest złe? Dlaczego lubimy narzekać na szefa, pogodę i politykę?

Zobacz więcej zdjęć »

Narzekanie na pogodę, szefa, służbę zdrowia, politykę czy gospodarkę to zachowanie, które wydaje się niemal uniwersalne. W wielu kulturach ludzie mają skłonność do marudzenia na otaczającą ich rzeczywistość, nawet jeśli niekoniecznie oczekują konkretnej zmiany.

To zjawisko ma kilka źródeł – psychologicznych, społecznych i ewolucyjnych.

Zamów artykuły sponsorowane na serwisie CentrumPR.pl w kilka minut, poprzez platformę Link Buildingu np.:

Przeczytaj również

• Karty benefitowe - klucz do motywacji i satysfakcji pracowników
• Rola Cyfrowego PR w Budowaniu Reputacji Marki
• Czy rower gravelowy to dobry wybór? Kompletny przewodnik po kolarstwie
• DO-AN zostaje autoryzowanym serwisem alkomatów Promiler

• Podstawowe informacje o CentrumPR.pl

Mechanizm radzenia sobie ze stresem

Narzekanie pełni funkcję wentyla emocjonalnego. Kiedy coś nas frustruje, ale nie mamy realnego wpływu na sytuację, słowne wyrażenie niezadowolenia może działać jak forma odreagowania. W psychologii nazywa się to „katharsis” – mówienie o trudnościach pozwala zmniejszyć napięcie emocjonalne.

Jeśli człowiek czuje się przytłoczony codziennymi problemami, narzekanie staje się metodą radzenia sobie z nimi. Czasem nie chodzi o rozwiązanie problemu, lecz o samo jego nazwanie, bo dzięki temu można choć na chwilę poczuć ulgę. Dlatego narzekamy na pogodę, chociaż wiemy, że nie mamy na nią wpływu – jest to raczej sposób na wyrażenie frustracji niż realna próba zmiany rzeczywistości.

Narzekanie jako forma budowania więzi społecznych

Narzekanie pełni również ważną rolę w relacjach międzyludzkich. Wspólne marudzenie na korki w mieście, politykę czy jakość usług medycznych może działać jak rodzaj społecznego „kleju”, który łączy ludzi w grupach. Dzieje się tak, ponieważ wspólne niezadowolenie tworzy poczucie solidarności.

Kiedy spotykamy kogoś nowego, narzekanie na ogólnie znane problemy – np. rosnące ceny czy biurokrację – jest bezpiecznym tematem rozmowy, który pozwala szybko znaleźć wspólny grunt. Z psychologicznego punktu widzenia jest to forma „synchronizacji emocjonalnej”, dzięki której czujemy się bliżej drugiej osoby.

Nasze mózgi są wyczulone na zagrożenia

Ewolucyjnie człowiek został ukształtowany tak, aby bardziej zwracać uwagę na zagrożenia niż na pozytywne aspekty życia. Nazywa się to negatywną heurystyką – mechanizmem, który sprawia, że łatwiej dostrzegamy i zapamiętujemy rzeczy negatywne niż pozytywne.

W czasach prehistorycznych taka tendencja miała ogromne znaczenie dla przetrwania. Ludzie, którzy byli bardziej czujni wobec zagrożeń, mieli większe szanse na przeżycie. Dzisiaj jednak ten mechanizm sprawia, że zamiast doceniać dobre rzeczy, często skupiamy się na tym, co nas irytuje lub niepokoi.

Narzekanie może być więc sposobem na „ostrzeżenie” innych przed problemami. Kiedy ktoś mówi: „Służba zdrowia jest w fatalnym stanie”, może to być forma informowania innych, by byli przygotowani na trudności.

Oczekiwania kontra rzeczywistość

Narzekanie często wynika również z rozbieżności między tym, czego oczekujemy, a tym, co dostajemy. Im większa różnica między naszymi oczekiwaniami a rzeczywistością, tym większa skłonność do wyrażania niezadowolenia.

Jeśli ktoś liczy, że nowa praca będzie spokojna i dobrze zorganizowana, a w rzeczywistości okazuje się pełna chaosu i napięć, narzekanie staje się sposobem na odreagowanie rozczarowania. Podobnie jest z pogodą – jeśli liczymy na słoneczny dzień, a pada deszcz, nasze niezadowolenie będzie bardziej odczuwalne, mimo że obiektywnie rzecz biorąc, deszcz nie jest niczym nadzwyczajnym.

Psychologia kontroli – poczucie wpływu na rzeczywistość

Ludzie lubią mieć poczucie kontroli nad swoim życiem. Kiedy rzeczywistość okazuje się nieprzewidywalna lub nieprzyjazna, narzekanie może być próbą odzyskania kontroli – nawet jeśli jest to iluzoryczne.

Kiedy ktoś narzeka na rząd czy gospodarkę, często wynika to z poczucia bezsilności wobec większych systemów. Mówienie o tym może dawać iluzję sprawczości, ponieważ nazwanie problemu sprawia, że wydaje się on bardziej uchwytny.

Efekt grupowy i kultura narzekania

Niektóre społeczeństwa mają silnie zakorzenioną kulturę narzekania. W krajach, gdzie historia obfitowała w trudne wydarzenia – wojny, kryzysy ekonomiczne, represje – skłonność do narzekania może być efektem zbiorowej pamięci.

W Polsce często mówi się o „narodowym marudzeniu”, ale podobne zjawisko występuje również w innych krajach, np. w Wielkiej Brytanii, gdzie powszechne jest narzekanie na pogodę, czy we Francji, gdzie mieszkańcy słyną z krytykowania polityki i zmian społecznych.

Kiedy w danej kulturze narzekanie jest normą, ludzie mogą robić to automatycznie, nawet jeśli ich życie obiektywnie nie jest złe. W takiej atmosferze trudno jest wyłamać się z tego schematu i przyznać, że coś jest naprawdę w porządku – bo wtedy można zostać uznanym za osobę naiwną lub oderwaną od rzeczywistości.

Czy narzekanie jest zawsze złe?

Narzekanie ma swoje negatywne strony – może prowadzić do pesymizmu, zamykania się w negatywnych schematach myślenia i utrwalania poczucia bezsilności. Jeśli staje się nawykiem, może sprawiać, że ludzie czują się coraz bardziej sfrustrowani, zamiast szukać rozwiązań.

Narzekanie może pełnić również pożyteczne funkcje. Pomaga rozładować napięcie, budować więzi społeczne i sygnalizować problemy. Kluczowe jest to, aby nie popadać w skrajność i nie traktować narzekania jako jedynej strategii radzenia sobie z rzeczywistością.

Skłonność do narzekania wynika z wielu czynników – od potrzeby odreagowania stresu, przez mechanizmy ewolucyjne, po kulturowe wzorce komunikacji. To, czy narzekanie będzie dla nas konstruktywne, zależy od tego, czy używamy go jako narzędzia do radzenia sobie z rzeczywistością, czy jako nawykowego sposobu myślenia, który pogarsza nasze samopoczucie.

Źródło fotografii: pexels.com
Licencja: https://www.pexels.com/photo-license/